4.1.3 Kansrijk alternatief 3: Binnen- en buitenwaarts versterken in grond – Dijk gekoppeld aan integrale uiterwaardontwikkeling
De interactieve content hieronder is mogelijk niet toegankelijk.
Figuur 4‑6: Kansrijke alternatief 3 – Dijk gekoppeld aan integrale uiterwaardontwikkeling.
In dit kansrijke alternatief wordt de dijk zowel binnen- als buitenwaarts versterkt in grond door middel van een berm of taludverflauwing binnendijks en een asverlegging of voorlandverbetering buitendijks. Daarbij ligt de focus op het versterken van de biodiversiteit (soorten rijkdom) en daarmee de natuurwaarden van het gebied. Dijkversterking en de integrale ontwikkeling van de uiterwaarden kunnen bij dit alternatief in samenhang worden uitgevoerd. De natuurwaarden worden versterkt door zowel het aanleggen van nieuwe natuur als het verbeteren van de verbindingen tussen de bestaande natuurgebieden in het gebied. De dijk wordt hiermee een belangrijke ecologische verbinder, zowel in oost-westrichting als in noord-zuidrichting. Duurzaamheid krijgt in dit kansrijke alternatief (naast natuurontwikkeling) een plek door de dijk zoveel mogelijk te versterken in grond en hierbij gebruik te maken van gebiedseigen grond. Versterking in grond is toekomstbestendiger omdat de dijk d.m.v. grond eenvoudiger uitbreidbaar is en daarnaast is de dijk goed te inspecteren.
De dijk zal zoveel mogelijk worden versterkt met grond. Een binnendijkse berm is bijvoorbeeld niet mogelijk als deze voor een groot deel over bebouwing heen gaat, of als de dimensies van de berm onrealistisch zijn (breder dan 110 meter). Het faalmechanisme afschuiven grasbekleding binnentalud wordt, net als in kansrijk alternatief 2, opgelost door middel van een taludverflauwing van 1 op 3. Op veel plekken langs de dijk hebben de taluds op dit moment een helling van gemiddeld 1 op 2,5. Het faalmechanisme macrostabiliteit binnenwaarts wordt opgelost met een asverlegging: door de dijk enkele meters buitenwaarts op te schuiven kan het talud aan de binnenzijde verflauwd worden. Voor het faalmechanisme piping vindt de versterking plaats in grond door een hybride oplossing (combinatie van verschillende dijkversterkingsmaatregelen), waarbij zowel een voorlandverbetering als een binnendijkse berm gebruikt worden om het faalmechanisme piping op te lossen. Deze combinatie zorgt ervoor dat de binnenbermen voor piping korter kunnen worden, waarmee op meer locaties dan in kansrijk alternatief 2 gekozen is voor een grondoplossing. Het faalmechanisme piping vormt echter op enkele locaties een dusdanig grote opgave dat het niet met een hybride oplossing in grond kan worden opgelost; op deze locaties zullen daarom alsnog constructies komen.
In dit kansrijke alternatief zijn enkele meekoppelkansen op het gebied van ecologie en duurzaamheid verweven met de technische oplossing voor de dijkversterking. De buitendijkse voorlandverbetering wordt gecombineerd met de aanleg van een natte dijkzone, waardoor een bijdrage wordt geleverd aan de biodiversiteit van het gebied. Honswijkerwaard beter met elkaar worden verbonden. Buiten het aanleggen van de natte dijkzone is in de Honswijkerwaard en Steenwaard de mogelijkheid tot aanleg of herstel van de geulen in de uiterwaarden. Deze dragen bij aan de verbetering van de waterkwaliteit, ecologie en mogelijke waterstandsdaling. De grond die hierbij vrijkomt kan bovendien als gebiedseigen grond bij de dijkversterking worden toegepast. Om dit te bereiken wordt samengewerkt met samenwerkingspartners. Andere ingrepen die worden mee gekoppeld in dit alternatief zijn het aanbrengen van een bloem- en kruidenrijk grasmengsel op de dijktaluds en -bermen. Ook kan extra aandacht gegeven worden aan het versterken van ecologische verbindingen binnendijks ter hoogte van het Werk aan de Groeneweg, bij het inundatiekanaal en ter hoogte van het Waalse Bos bij Tull en ’t Waal.
Overzichtskaarten van kansrijk alternatief 3 en detailkaarten op dijkvakniveau zijn terug te vinden in de kaartenbijlage Nota Voorkeursalternatief.
Figuur 4-7: Sfeerimpressies kansrijk alternatief 3: Linksboven: Voorbeeld geul in de uiterwaard
(Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:De_nieuw_gegraven_nevengeul_in_rivier_de_Lek_bij_Vianen.jpg, Jan Dijkstra); Rechtsboven: Sfeerimpressie natte natuurzone langs de dijk ; Linksonder: sfeerbeeld struinen door de uiterwaard; Rechtsonder: Sfeerimpressie bloemrijke dijk.