3.4 - Ontwerpuitgangspunten: waterveiligheid en visie op inpassing

Bij de dijkversterking is het een randvoorwaarde dat alle oplossingen en alternatieven voldoen aan de waterveiligheidsopgave. Voor de waterveiligheidsopgave zijn technische uitgangspunten opgesteld: Technische uitgangspuntennotitie, Dijkversterking project Culemborgse Veer – Beatrixsluis (CUB), Royal HaskoningDHV (2019). Voor alle deelprojecten van Sterke Lekdijk geldt de Strategische Nota van Uitgangspunten.

Naast dat het dijkontwerp moet voldoen aan de waterveiligheidsopgave wil HDSR op zoek gaan naar mogelijkheden om het gebied mooier of beter te (laten) zijn dan het nu al is. Dit wordt onder meer gedaan door anderen de ruimte te geven om hun ideeën mee te realiseren met de dijkversterking (‘meekoppelkansen’ zie 3.2.2) of door combinaties te vinden met andere projecten die de ruimtelijke kwaliteit verhogen. Meekoppelkansen en projecten die invloed hebben op de dijk in zijn geheel of het dijkprofiel, worden meegenomen in de verkenningsfase.

Voor een goede inpassing van dijkversterkingsmaatregelen en meekoppelkansen is in het ruimtelijk kwaliteitskader voor de dijkversterking van Culemborgse Veer – Beatrixsluis een visie beschreven die is gebaseerd op de zeven visiepunten die in het Kwaliteitskader Sterke Lekdijk zijn benoemd.

  1. Ontwikkel de dijk als herkenbare drager: een leesbare en krachtige verdediging tegen het water;

  2. Maak de geschiedenis van de dijk zichtbaar;

  3. Maak de dijk een beleving voor alle gebruikers; versterk de dijk als recreatieve as;

  4. Gebruik de dijk als ecologische verbinding;

  5. Maak het verschil tussen de Lekdijk en kruisende structuren zichtbaar;

  6. Maak gebruik van historische inspiratie;

  7. Behoud woningen en gebouwen en behoud/verbeter beplantingsstructuren.

In het ruimtelijk kwaliteitskader voor de dijkversterking van Culemborgse Veer - Beatrixsluis zijn de visiepunten 2 en 6 samengevoegd.

Bovenstaande visiepunten zullen gedurende het gehele ontwerpproces worden gebruikt om te zorgen dat het ontwerp voldoet aan de inpassingsopgave. De visie is in het ruimtelijk kwaliteitskader uitgewerkt in richtlijnen en ontwerpprincipes specifiek voor Culemborgse Veer – Beatrixsluis. De richtlijnen en ontwerpprincipes zijn ingedeeld in vier schaalniveaus, van groot naar klein:

  • Landschap (de dijk in zijn geheel).

  • Dijkprofiel (vorm van de dijk).

  • Materialisatie (materiaal en bekleding van de dijk).

  • Elementen (punten of plekken op de dijk).

In de verkenningsfase van de dijkversterking zijn met name de schaalniveaus 'landschap’ en ‘dijkprofiel’ van belang, omdat deze gaan over de vormgeving, ligging en continuïteit van de dijk. De schaalniveaus ‘materialisatie’ en ‘elementen’ zijn met name van belang in de planuitwerkingsfase (na de verkenningsfase), omdat er in deze fase meer gedetailleerd naar de dijk wordt gekeken.